Szkoła Podstawowa nr 1 jest najstarszą placówką oświatową w Pińczowie, sięgającą swymi tradycjami połowy XV stulecia. W swych długich dziejach była kolejno: szkołą parafialną, elementarną, miejską, powszechną męską i żeńską oraz na końcu podstawową.
Znamy wiele nazwisk pracujących w niej nauczycieli, zarówno z czasów staropolskich, jak i z okresu niewoli narodowej i oczywiście czasów najnowszych.
Wiemy też o jej budynkach, które zawsze posiadała dzięki troskliwości dziedziców miasta, a także o ostatnim, który utraciła w końcu XVIII wieku, by odtąd przez blisko 150 lat tułać się po mieście - wynajmując pomieszczenia do nauki.
Po odzyskaniu niepodległości, już w wolnej Polsce, doczekała się jednak własnego gmachu, którego uroczyste oddanie do użytku, było świętem dla całego Pińczowa. Nauka rozpoczęła się tu we wrześniu 1931 roku, pierwsi absolwenci opuścili mury szkoły, w czerwcu roku następnego.
Dziś swoich wychowanków liczy szkoła tysiącami, zaś ona sama jest trwałym elementem oświatowego i kulturalnego pejzażu naszego miasta.
A. Dziubiński